XII Dolnośląski Konkurs dla Uczniów Szkół Podstawowych zDolny Ślązaczek 2014/15 Regulamin - Język polski Etap szkolny W zakresie odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji uczeń: · sprawnie czyta teksty cicho, · określa temat i główną myśl tekstu, · identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi, · identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy, · rozpoznaje formy gatunkowe (zaproszenie, życzenia i gratulacje, zawiadomienie i ogłoszenie, instrukcje, w tym przepis), · odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych, · wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte), · rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi, · wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście (w tym rozpoznaje w nim prawdę lub fałsz), · dostrzega relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity). · rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedziach (podmiot, orzeczenie, dopełnienie, przydawka, okolicznik), · rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte, pojedyncze i złożone (współrzędnie i podrzędnie), równoważniki zdań – i rozumie ich funkcje, · rozpoznaje w wypowiedziach podstawowe części mowy (rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, zaimek, przyimek, spójnik) i wskazuje różnice między nimi, · rozpoznaje w tekście formy przypadków, liczb, osób, czasów i rodzajów gramatycznych – rozumie ich funkcje w wypowiedzi. W zakresie samokształcenie i docierania do informacji uczeń: · potrafi wykorzystywać informacje zawarte w encyklopedii, słowniku ortograficznym, słowniku języka polskiego, słowniku wyrazów bliskoznacznych. W zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury uczeń: · nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje), · konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami, · wyraża swój stosunek do postaci, · dostrzega swoistość artystyczną dzieła, · odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości, · odróżnia realizm od fantastyki, · rozpoznaje w tekście literackim: porównanie, przenośnię, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy i objaśnia ich role, rozpoznaje: wers, zwrotkę (strofę), rym, rytm, refren; odróżnia wiersz rymowany i nierymowany (biały), · omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia, · charakteryzuje i ocenia bohaterów, · identyfikuje: opowiadanie, powieść, baśń, legendę, mit, bajkę, fraszkę, wiersz, przysłowie, komiks, · odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym, · objaśnia morał bajki oraz samodzielnie formułuje przesłanie baśni. W zakresie tworzenia wypowiedzi uczeń: · tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach – związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury, · formułuje pytania do tekstu, · tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie z dialogiem (twórcze i odtwórcze), pamiętnik i dziennik (pisane z perspektywy bohatera · literackiego lub własnej), list oficjalny, proste sprawozdanie (np. z wycieczki, z wydarzeń sportowych), opis postaci, przedmiotu, krajobrazu, ogłoszenie, zaproszenie, prosta notatka, · stosuje w wypowiedzi pisemnej odpowiednią kompozycję i układ graficzny zgodny z wymogami danej formy gatunkowej (w tym wydziela akapity), · sporządza plan odtwórczy wypowiedzi (ramowy i szczegółowy), · rozróżnia i poprawnie zapisuje zdania oznajmujące, pytające i rozkazujące, · przekształca zdania złożone w pojedyncze i odwrotnie, a także zdania w równoważniki zdań i odwrotnie – odpowiednio do przyjętego celu, · stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych, · poprawnie stopniuje przymiotniki i przysłówki i używa ich we właściwych kontekstach, · pisze poprawnie pod względem ortograficznym: · poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, cudzysłowu, dwukropka, nawiasu, znaku wykrzyknika. Etap powiatowy Zakres wiedzy i umiejętności etapu powiatowego opiera się na treściach wynikających z obowiązującej podstawy programowej kształcenia ogólnego na II etapie edukacyjnym oraz niżej wskazanych umiejętnościach z podstawy programowej III etapu edukacyjnego. W zakresie odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji uczeń: · rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy. · rozpoznaje w zdaniach i w równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę – rozumie ich funkcje. W zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury uczeń: · wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), W zakresie tworzenia wypowiedzi uczeń: · stosuje poprawne formy odmiany rzeczowników, czasowników (w tym imiesłowów), przymiotników, liczebników i zaimków. Etap finałowy Zakres wiedzy i umiejętności na etapie wojewódzkim opiera się na treściach wskazanych na etapie szkolnym i powiatowym uzupełnione o niżej wymienione wymagania szczegółowe zawarte w podstawie programowej dla III etapu edukacyjnego. W zakresie odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji uczeń: · wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu. · odróżnia czasowniki dokonane i niedokonane; rozpoznaje tryby i strony (czynną i bierną) czasownika oraz imiesłowy – wyjaśnia ich funkcje w tekście. W zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury uczeń: · charakteryzuje postać mówiącą w utworze, W zakresie tworzenia wypowiedzi uczeń: · tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, charakterystyka postaci literackiej, · stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat. Na etapie powiatowym i wojewódzkim ucznia obowiązywać będzie znajomość wymienionych tekstów kultury w całości: 1. Jan Brzechwa - „Akademia Pana Kleksa” 2. Irena Jurgielewiczowa - „Ten obcy” 3. Kornel Makuszyński – „Szatan z siódmej klasy” 4. Ferenc Molnár - „Chłopcy z Placu Broni” 5. Mark Twain - „Przygody Tomka Sawyera” 6. Edmund Niziurski - „Niewiarygodne przygody Marka Piegusa” 7. Henryk Sienkiewicz - „W pustyni i w puszczy” 8. Mity greckie - „O Prometeuszu, O Dedalu i Ikarze”, „O Demeter i Korze” 9. Aleksander Fredo - „Paweł i Gaweł” 10. Ignacy Krasicki - „Przyjaciele” 11. Adam Mickiewicz - „Pani Twardowska” Regulamin - Matematyka Etap szkolny Wymagania. W zakresie poniższych treści uczeń: 1. Liczby naturalne − stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań − oblicza potęgi liczb naturalnych o wykładnikach naturalnych − wskazuje dzielniki i wielokrotności danej liczby, − rozkłada liczby naturalne na czynniki pierwsze, − szacuje wyniki działań. − rozpoznaje liczby pierwsze i złożone − zna cechy podzielności − stosuje prawa działań: przemienność i łączność dodawania i mnożenia − porównuje i interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej − zaokrągla liczby naturalne do danego rzędu, − odczytuje i zapisuje liczby naturalne wielocyfrowe, również większe od milionów 2. Liczby całkowite. − stosuje liczby całkowite w kontekście praktycznym − interpretuje liczby całkowite na osi liczbowej − porównuje liczby całkowite. 3. Liczby wymierne. − opisuje część danej całości za pomocą ułamka, − przedstawia ułamek jako iloraz liczb naturalnych, a iloraz liczb naturalnych jako ułamek, − skraca i rozszerza ułamki zwykłe, − sprowadza ułamki zwykłe do wspólnego mianownika lub licznika, − przedstawia ułamki niewłaściwe w postaci liczby mieszanej i odwrotnie, − zapisuje wyrażenia dwumianowane w postaci ułamka dziesiętnego i odwrotnie, − zaznacza ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej oraz odczytuje wartości ułamków zwykłych i dziesiętnych zaznaczonych na osi liczbowej, − zapisuje ułamek dziesiętny skończony w postaci ułamka zwykłego, − zamienia ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne skończone, − zaokrągla liczby dziesiętne z dokładnością do danego rzędu, − porównuje ułamki (zwykłe i dziesiętne), − dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki zwykłe − dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne, − wykonuje rachunki, w których występują jednocześnie ułamki zwykłe i dziesiętne − porównuje różnicowo i ilorazowo liczby wymierne, oblicza ułamek danej liczby wymiernej, oblicza potęgi liczb wymiernych dodatnich o wykładnikach naturalnych, − oblicza wartości wyrażeń arytmetycznych, stosując reguły dotyczące kolejności wykonywania działań, 4.Figury płaskie. − rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek, łamana, − rozpoznaje I rysuje odcinki i proste prostopadłe i równoległe, − mierzy odległość punktu od prostej, − zna kąty, potrafi je nazwać I narysować, − stosuje w zadaniach własności kątów wierzchołkowych, odpowiadających, naprzemianległych i przyległych, − rozpoznaje i nazywa trójkąty , − ustala możliwość zbudowania trójkąta , − stosuje twierdzenie o sumie miar kątów trójkąta, − rozpoznaje i nazywa kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok, trapez i deltoid, − zna własności kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trapezu i deltoidu oraz stosuje je w zadaniach, − oblicza miary kątów, − oblicza pola: kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trójkąta, trapezu i deltoidu, − stosuje i zamienia jednostki pola, − rozpoznaje figury wklęsłe i wypukłe, − zna cięciwę, średnicę, promień koła i okręgu 5. Figury przestrzenne. − rozpoznaje modele prostopadłościanów i sześcianów, zna ich własności − rysuje siatki prostopadłościanów i sześcianów − oblicz objętość i pole powierzchni prostopadłościanu i sześcianu, − zamienia jednostki objętości i pojemności 6. Obliczenia praktyczne − wykonuje obliczenia zegarowe − wykonuje obliczenia kalendarzowe − rozpoznaje lata przestępne i nieprzestępne, określa wieki − odczytuje temperaturę − zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości − zamienia i prawidłowo stosuje jednostki masy − zna pojęcie skali − posługuje się pojęciem skali w zadaniach praktycznych 7. Zadania tekstowe − czyta ze zrozumieniem informacje zawarte w treści zadania − wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla siebie zapisanie informacji i danych z treści zadania, − dostrzega zależności między podanymi informacjami, − dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla siebie strategie rozwiązania, do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody, − weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania, − przedstawia pełne rozwiązanie zadania, a nie tylko sam wynik, − formułuje precyzyjną odpowiedź, w razie potrzeby używając właściwej jednostki. Etap powiatowy Treści i wymagania z etapu szkolnego, a ponadto : 1.Liczby naturalne − stosuje cechy podzielności przez 4 i 6, − stosuje prawo rozdzielności mnożenia względem dodawania I odejmowania, − oblicza NWW i NWD podanych liczb 2. Liczby całkowite − wykonuje rachunki pamięciowe na liczbach całkowitych, − oblicza potęgi liczb całkowitych o wykładnikach naturalnych. 3.Liczby wymierne. − zapisuje ułamki zwykłe o mianownikach, których nie można rozszerzyć do 10, 100, 1000 itd. w postaci rozwinięcia dziesiętnego nieskończonego − zaokrągla liczby wymierne okresowe − porównuje liczby wymierne dodatnie i ujemne, − oblicza liczbę na podstawie wartości jej ułamka 4. Obliczenia praktyczne. − interpretuje procenty jako setne części danej wielkości liczbowej − wyznacza, jakim procentem jednej liczby jest druga liczba − oblicza procent danej wielkości, − w sytuacji praktycznej oblicza: drogę, prędkość, czas, stosuje jednostki prędkości: km/h, m/s, − zamienia jednostki km/h na m/s i odwrotnie − oblicza szansę uzyskania określonego rezultatu w prostych doświadczeniach losowych (rzut kostką, rzut monetą) Etap finałowy Treści i wymagania z etapu szkolnego i powiatowego, a ponadto : 1. Liczby wymierne. − oblicza potęgi liczb wymiernych ujemnych o wykładnikach naturalnych. 2. Figury płaskie. − rozpatruje różne możliwości wzajemnego położenia dwóch odcinków, prostych i półprostych − odczytuje współrzędne punktów w układzie współrzędnych i zaznacza punkty o podanych współrzędnych, − odczytuje z układu współrzędnych odległość pomiędzy danymi punktami (odcinki równoległe do osi) i wykorzystuje tę umiejętność w zadaniach, − rozpoznaje figury symetryczne względem prostej i wykorzystuje ich własności, − na kratownicy rysuje obraz figury symetrycznej do danej względem ustalonej prostej, − rozpoznaje figury osiowosymetryczne i określa ilość osi symetrii danej figury. 3. Figury przestrzenne. − rozpoznaje graniastosłupy proste, ostrosłupy, walce, stożki i kule w sytuacjach praktycznych i wskazuje te bryły wśród innych modeli brył, − rozpoznaje siatki graniastosłupów prostych i ostrosłupów, − rysuje siatki graniastosłupów prostych i ostrosłupów, − oblicza objętości i pola powierzchni graniastosłupów prostych. Literatura 1. Zbiór zadań dla kółek matematycznych w szkole podstawowej, A. Żurek, P. Jędrzejewicz, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2006 2. Koło matematyczne w szkole podstawowej, Z. Bobiński, P. Nodzyński, M. Uscki, Wydawnictwo Aksjomat, 2008 3. Olimpiady i konkursy matematyczne, H. Pawłowski, Wydawnictwo Tutor, 2006 4. Podręczniki matematyki do szkół podstawowych.
|