XII Dolnośląski Konkurs dla Uczniów Szkół Podstawowych

zDolny Ślązaczek 2014/15 

Regulamin - Język polski

Etap szkolny

W zakresie odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji uczeń:

·         sprawnie czyta teksty cicho,

·         określa temat i główną myśl tekstu,

·         identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi,

·         identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy,

·         rozpoznaje formy gatunkowe (zaproszenie, życzenia i gratulacje, zawiadomienie i ogłoszenie, instrukcje, w tym przepis),

·         odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych,

·         wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte),

·         rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi,

·         wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście (w tym rozpoznaje w nim prawdę lub fałsz),

·         dostrzega relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity).

·         rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedziach (podmiot, orzeczenie, dopełnienie, przydawka, okolicznik),

·         rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte, pojedyncze i złożone (współrzędnie i podrzędnie), równoważniki zdań – i rozumie ich funkcje,

·         rozpoznaje w wypowiedziach podstawowe części mowy (rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, zaimek, przyimek, spójnik) i wskazuje różnice między nimi,

·         rozpoznaje w tekście formy przypadków, liczb, osób, czasów i rodzajów gramatycznych – rozumie ich funkcje w wypowiedzi.

W zakresie samokształcenie i docierania do informacji uczeń:

·         potrafi wykorzystywać informacje zawarte w encyklopedii, słowniku ortograficznym, słowniku języka polskiego, słowniku wyrazów bliskoznacznych.

W zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury uczeń:

·         nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje),

·         konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami,

·         wyraża swój stosunek do postaci,

·         dostrzega swoistość artystyczną dzieła,

·         odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości,

·         odróżnia realizm od fantastyki,

·         rozpoznaje w tekście literackim: porównanie, przenośnię, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy i objaśnia ich role, rozpoznaje: wers, zwrotkę (strofę), rym, rytm, refren; odróżnia wiersz rymowany i nierymowany (biały),

·         omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia,

·         charakteryzuje i ocenia bohaterów,

·         identyfikuje: opowiadanie, powieść, baśń, legendę, mit, bajkę, fraszkę, wiersz, przysłowie, komiks,

·         odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym,

·         objaśnia morał bajki oraz samodzielnie formułuje przesłanie baśni.

W zakresie tworzenia wypowiedzi uczeń:

·         tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach – związane z otaczającą  rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury,

·         formułuje pytania do tekstu,

·         tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie z dialogiem (twórcze i odtwórcze), pamiętnik i dziennik (pisane z perspektywy bohatera

·         literackiego lub własnej), list oficjalny, proste sprawozdanie (np. z wycieczki, z wydarzeń sportowych), opis postaci, przedmiotu, krajobrazu, ogłoszenie, zaproszenie, prosta notatka,

·         stosuje w wypowiedzi pisemnej odpowiednią kompozycję i układ graficzny zgodny z wymogami danej formy gatunkowej (w tym wydziela akapity),

·         sporządza plan odtwórczy wypowiedzi (ramowy i szczegółowy),

·         rozróżnia i poprawnie zapisuje zdania oznajmujące, pytające i rozkazujące,

·         przekształca zdania złożone w pojedyncze i odwrotnie, a także zdania w równoważniki zdań i odwrotnie – odpowiednio do przyjętego celu,

·         stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych,

·         poprawnie stopniuje przymiotniki i przysłówki i używa ich we właściwych kontekstach,

·         pisze poprawnie pod względem ortograficznym:

·         poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, cudzysłowu, dwukropka, nawiasu, znaku wykrzyknika.

Etap powiatowy

Zakres wiedzy i umiejętności etapu powiatowego opiera się na treściach wynikających z obowiązującej podstawy programowej kształcenia ogólnego na II etapie edukacyjnym oraz niżej wskazanych umiejętnościach z podstawy programowej III etapu edukacyjnego.

W zakresie odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji uczeń:

·         rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy.

·         rozpoznaje w zdaniach i w równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę – rozumie ich funkcje.

W zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury uczeń:

·         wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor),

W zakresie tworzenia wypowiedzi uczeń:

·         stosuje poprawne formy odmiany rzeczowników, czasowników (w tym imiesłowów), przymiotników, liczebników i zaimków.

Etap finałowy

Zakres wiedzy i umiejętności na etapie wojewódzkim opiera się na treściach wskazanych na etapie szkolnym i powiatowym uzupełnione o niżej wymienione wymagania szczegółowe zawarte w podstawie programowej dla III etapu edukacyjnego.

W zakresie odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji uczeń:

·         wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu.

·         odróżnia czasowniki dokonane i niedokonane; rozpoznaje tryby i strony (czynną i bierną) czasownika oraz imiesłowy – wyjaśnia ich funkcje w tekście.

W zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury uczeń:

·         charakteryzuje postać mówiącą w utworze,

W zakresie tworzenia wypowiedzi uczeń:

·         tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, charakterystyka postaci literackiej,

·         stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat.

Na etapie powiatowym i wojewódzkim ucznia obowiązywać będzie znajomość wymienionych tekstów kultury w całości:

1. Jan Brzechwa - „Akademia Pana Kleksa”

2. Irena Jurgielewiczowa - „Ten obcy”

3. Kornel Makuszyński – „Szatan z siódmej klasy”

4. Ferenc Molnár - „Chłopcy z Placu Broni”

5. Mark Twain - „Przygody Tomka Sawyera”

6. Edmund Niziurski - „Niewiarygodne przygody Marka Piegusa”

7. Henryk Sienkiewicz - „W pustyni i w puszczy”

8. Mity greckie - „O Prometeuszu, O Dedalu i Ikarze”, „O Demeter i Korze”

9. Aleksander Fredo - „Paweł i Gaweł”

10. Ignacy Krasicki - „Przyjaciele”

11. Adam Mickiewicz - „Pani Twardowska”

Regulamin - Matematyka

Etap szkolny

Wymagania. W zakresie poniższych treści uczeń:

1. Liczby naturalne

− stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań

− oblicza potęgi liczb naturalnych o wykładnikach naturalnych

− wskazuje dzielniki i wielokrotności danej liczby,

− rozkłada liczby naturalne na czynniki pierwsze,

− szacuje wyniki działań.

− rozpoznaje liczby pierwsze i złożone

− zna cechy podzielności

− stosuje prawa działań: przemienność i łączność dodawania i mnożenia

− porównuje i interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej

− zaokrągla liczby naturalne do danego rzędu,

− odczytuje i zapisuje liczby naturalne wielocyfrowe, również większe od milionów

2. Liczby całkowite.

− stosuje liczby całkowite w kontekście praktycznym

− interpretuje liczby całkowite na osi liczbowej

− porównuje liczby całkowite.

3. Liczby wymierne.

− opisuje część danej całości za pomocą ułamka,

− przedstawia ułamek jako iloraz liczb naturalnych, a iloraz liczb naturalnych jako ułamek,

− skraca i rozszerza ułamki zwykłe,

− sprowadza ułamki zwykłe do wspólnego mianownika lub licznika,

− przedstawia ułamki niewłaściwe w postaci liczby mieszanej i odwrotnie,

− zapisuje wyrażenia dwumianowane w postaci ułamka dziesiętnego i odwrotnie,

− zaznacza ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej oraz odczytuje wartości ułamków zwykłych i dziesiętnych zaznaczonych na osi liczbowej,

− zapisuje ułamek dziesiętny skończony w postaci ułamka zwykłego,

− zamienia ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne skończone,

− zaokrągla liczby dziesiętne z dokładnością do danego rzędu,

− porównuje ułamki (zwykłe i dziesiętne),

− dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki zwykłe

− dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne,

− wykonuje rachunki, w których występują jednocześnie ułamki zwykłe i dziesiętne

− porównuje różnicowo i ilorazowo liczby wymierne, oblicza ułamek danej liczby wymiernej, oblicza potęgi liczb wymiernych dodatnich o wykładnikach naturalnych,

− oblicza wartości wyrażeń arytmetycznych, stosując reguły dotyczące kolejności wykonywania działań,

4.Figury płaskie.

− rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek, łamana,

− rozpoznaje I rysuje odcinki i proste prostopadłe i równoległe,

− mierzy odległość punktu od prostej,

− zna kąty, potrafi je nazwać I narysować,

− stosuje w zadaniach własności kątów wierzchołkowych, odpowiadających, naprzemianległych i przyległych,

− rozpoznaje i nazywa trójkąty ,

− ustala możliwość zbudowania trójkąta ,

− stosuje twierdzenie o sumie miar kątów trójkąta,

− rozpoznaje i nazywa kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok, trapez i deltoid,

− zna własności kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trapezu i deltoidu oraz stosuje je w zadaniach,

− oblicza miary kątów,

− oblicza pola: kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trójkąta, trapezu i deltoidu,

− stosuje i zamienia jednostki pola,

− rozpoznaje figury wklęsłe i wypukłe,

− zna cięciwę, średnicę, promień koła i okręgu

5. Figury przestrzenne.

− rozpoznaje modele prostopadłościanów i sześcianów, zna ich własności

− rysuje siatki prostopadłościanów i sześcianów

− oblicz objętość i pole powierzchni prostopadłościanu i sześcianu,

− zamienia jednostki objętości i pojemności

6. Obliczenia praktyczne

− wykonuje obliczenia zegarowe

− wykonuje obliczenia kalendarzowe

− rozpoznaje lata przestępne i nieprzestępne, określa wieki

− odczytuje temperaturę

− zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości

− zamienia i prawidłowo stosuje jednostki masy

− zna pojęcie skali

− posługuje się pojęciem skali w zadaniach praktycznych

7. Zadania tekstowe

− czyta ze zrozumieniem informacje zawarte w treści zadania

− wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla siebie zapisanie informacji i danych z treści zadania,

− dostrzega zależności między podanymi informacjami,

− dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla siebie strategie rozwiązania, do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę

z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody,

− weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania,

− przedstawia pełne rozwiązanie zadania, a nie tylko sam wynik,

− formułuje precyzyjną odpowiedź, w razie potrzeby używając właściwej jednostki.

Etap powiatowy

Treści i wymagania z etapu szkolnego, a ponadto :

1.Liczby naturalne

− stosuje cechy podzielności przez 4 i 6,

− stosuje prawo rozdzielności mnożenia względem dodawania I odejmowania,

− oblicza NWW i NWD podanych liczb

2. Liczby całkowite

− wykonuje rachunki pamięciowe na liczbach całkowitych,

− oblicza potęgi liczb całkowitych o wykładnikach naturalnych.

3.Liczby wymierne.

− zapisuje ułamki zwykłe o mianownikach, których nie można rozszerzyć do 10, 100, 1000 itd. w postaci rozwinięcia dziesiętnego nieskończonego

− zaokrągla liczby wymierne okresowe

− porównuje liczby wymierne dodatnie i ujemne,

− oblicza liczbę na podstawie wartości jej ułamka

4. Obliczenia praktyczne.

− interpretuje procenty jako setne części danej wielkości liczbowej

− wyznacza, jakim procentem jednej liczby jest druga liczba

− oblicza procent danej wielkości,

− w sytuacji praktycznej oblicza: drogę, prędkość, czas, stosuje jednostki prędkości: km/h, m/s,

− zamienia jednostki km/h na m/s i odwrotnie

− oblicza szansę uzyskania określonego rezultatu w prostych doświadczeniach losowych (rzut kostką, rzut monetą)

Etap finałowy

Treści i wymagania z etapu szkolnego i powiatowego, a ponadto :

1. Liczby wymierne.

− oblicza potęgi liczb wymiernych ujemnych o wykładnikach naturalnych.

2. Figury płaskie.

− rozpatruje różne możliwości wzajemnego położenia dwóch odcinków, prostych i półprostych

− odczytuje współrzędne punktów w układzie współrzędnych i zaznacza punkty o podanych współrzędnych,

− odczytuje z układu współrzędnych odległość pomiędzy danymi punktami (odcinki równoległe do osi) i wykorzystuje tę umiejętność w zadaniach,

− rozpoznaje figury symetryczne względem prostej i wykorzystuje ich własności,

− na kratownicy rysuje obraz figury symetrycznej do danej względem ustalonej prostej,

− rozpoznaje figury osiowosymetryczne i określa ilość osi symetrii danej figury.

3. Figury przestrzenne.

− rozpoznaje graniastosłupy proste, ostrosłupy, walce, stożki i kule w sytuacjach praktycznych i wskazuje te bryły wśród innych modeli brył,

− rozpoznaje siatki graniastosłupów prostych i ostrosłupów,

− rysuje siatki graniastosłupów prostych i ostrosłupów,

− oblicza objętości i pola powierzchni graniastosłupów prostych.

Literatura

1. Zbiór zadań dla kółek matematycznych w szkole podstawowej, A. Żurek, P. Jędrzejewicz, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2006

2. Koło matematyczne w szkole podstawowej, Z. Bobiński, P. Nodzyński, M. Uscki, Wydawnictwo Aksjomat, 2008

3. Olimpiady i konkursy matematyczne, H. Pawłowski, Wydawnictwo Tutor, 2006

4. Podręczniki matematyki do szkół podstawowych.